Jay Z - Magna Carta Holy Grail

Jay Z Magna Carta Holy Grail (Roc Nation, 2013)

      Κριτική για τον μεγάλο Jay-Z. και σε ένα αμφιλεγόμενο σημείο της καριέρας του. Θα ξεκινήσω λέγοντας προκαταβολικά και προβοκατόρικα ότι πρόσκειμαι ευνοϊκά στο τελευταίο του πόνημα. Αλλά θα ξεκινήσω από την αντίπερα όχθη, αυτήν της καθόλα αρνητικής κριτικής. Τα σημάδια ήταν από την αρχή αρνητικά, τι αρνητικά δηλαδή, γαμησέ τα ήταν. Magna Carta, Holy Grail. Και η παρουσίαση του δίσκου δίπλα στο πρωτότυπο.  Μεγαλοστομία και ναρκισσισμός που ξεπερνάει και τον μπατζανάκη του τον Kanye West. Promotion να ζηλεύει και η Coca Cola, και μια συμφωνία με την Samsung που αν δεν άλλαζαν κάτι νόμοι λόγω αυτού, θα γινόταν ο πρώτος δίσκος που γίνεται πλατινένιος πριν καν να κυκλοφορήσει στα δισκοπωλεία. Και ένα σωρό άλλα τέτοια πραγματάκια που σε κάνουν να λες “κάτσε να δω τι πατάτα θα σκάσει τώρα.” Και σκάει η πατάτα. To ομώνυμο κόμμάτι το ακούς μόνο του, πριν τον δίσκο για να σε προετοιμάσει. Και ξεκινάει με τον Justin Timberlake να μας τραγουδάει υστερικά πάνω από έναν απλό ρυθμό. Έχεις ξενερώσει τρελά, γιατί άλλα περίμενες, το κομμάτι φθάνει στο 0:54 και ο Justin μυξοκλαίει κάτι baby tara ra raaara, και εκεί που είσαι έτοιμος να το κλείσεις, εκεί στο 1:20 μπαίνει το κομμάτι... Και είναι ρε φίλε αυτός ο γαμημένος ο ρυθμός που σε αναγκάζει να κουνάς τα χέρια πάνω κάτω, funky groovy φάση. Kαι πάνω που χώνει μια χαρά γαμάτα ο Jay, ακούς το verse από Nirvana που είχες ακούσει ότι είχε πάρει τα δικαιώματα από την κάρια την Courtney Love. Τελείωνει το τραγούδι και λες τώρα ρε φίλε μας δουλεύουν. Δεν είναι Jay-Z αυτό. Και πλάκα-πλάκα δεν είναι. Πλέον είναι Jay Z. Yeah, thats right, εδιωξε την παύλα από το όνομα. Και μετά μαθαίνεις το tracklist του δίσκου. Και έχει Picasso Baby. Tom Ford και Fuckwithmeiknowigotit. Και κάπου εκεί λες, “πω ρε πούστη, ούτε ρεβιου δεν θα γράψω για την μαλακία.” Κάπου εδώ σταματά η κατρακύλα και αρχίζω να εξηγώ γιατί ο δίσκος αξίζει να ακουστεί.

       Η μάλλον σε λίγο. Πρώτα θέλω να θυμηθούμε το Watch the Throne, ο τελευταίος δίσκος του Jay, παρέα με τον Kanye. (τελικά δεν είχαμε κάνει ρεβιού, όπως και για πολλά άλλα που έπρεπε, γενικά πάντως ήταν δυνατός δίσκος). Μάλιστα οι φήμες θέλουν ότι δύο κομμάτια του δίσκου, ( Holy Grail, Oceans) τα είχε δουλεμένα από τότε και ο Κanye ήθελε να τα συμπεριλάβουν στον δίσκο τους. Η σύνδεση που θέλω να κάνω εγώ πάει σε μια απορία που μου είχε δημιουργηθεί, που σχετίζεται με όλα αυτά τα τεράστια ονόματα ανεξάρτητα από το είδος μουσικής του καλλιτέχνη. Πότε προλαβαίνουν να βγάλουν δίσκο μέσα σε όλες αυτές τις διεθνείς υποχρεώσεις τους. Παγκόσμιες περιοδείες, βραβεύσεις και σούπα μούπες. Τι εμπνεύσεις και ερεθίσματα έχουν και περνάνε στην μουσική τους; Κάπου εκεί έρχεται και μας απαντάει ο Jay. Πως περνάει το χρόνο του στους ακριβότερους οίκους μόδας, στις δημοπρασίες έργων τέχνης και άλλα τέτοια. Αν δεν κάνω λάθος, είναι η πρώτη φορά που αλλάζει ολόκληρη η θεματολογία του δίσκου, σε σχέση με το παρελθόν του. Ο Jay είναι από τους πιο πλούσιους entertainers και ολόκληρος ο δίσκος ουσιαστικά ασχολείται με αυτήν την αλλαγή -οκ δεν είναι και πρόσφατη, τόσο καιρό βγάζει τα κερατά του, αλλά τώρα αφιερώνει ολόκληρο δίσκο πάνω σε αυτό το θέμα-. Έτσι το hood δίνει τη θέση του στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι πλούσιοι που δεν μπορούν να κάνουν τα πράγματα που κάνουν οι φυσιολογικοί άνθρωποι, όπως το να βγάλει την κόρη του βόλτα και άλλα τέτοια. Η μάχη με την δημοσιότητα και το πως αλλάζει αυτή τον τρόπο και την ουσία της καλλιτεχνικής σου παραγωγής. Και θα πουν οι σκληροπυρηνικοί, αυτό δεν είναι hip-hop. Κατά πάσα πιθανότητα δεν είναι όντως, -ο Jay αφιερώνει κάτι στίχους στους παλιούς του οπαδούς που πλέον δεν τον ακολουθούν-. Και έρχεται τώρα το ερώτημα, σε ποιους απευθύνεται ο δίσκος. Η αλήθεια είναι δεν ξέρω να το απαντήσω, μπορώ όμως νομίζω να καταλάβω γιατί εξακολουθεί να μου βρίσκεται ενδιαφέρον να τον ακούω. Και είναι εν μέρει και η απάντηση σε πολλούς φίλους που απορούν γιατί ακούω hip-hop, ή τουλάχιστον γιατί ξεκίνησα. Γιατί θεωρώ συναρπαστικό να εξερευνάς τον τρόπο που βρίσκει να εκφράζεται δημιουργικά ένας τυπάς που δεν έχει την παραμικρή σχέση με εσένα. Ούτε ο gangster αλεξίσφαιρος αλητάκος που στο δίνει ωμό και σκληροπυρηνικό, ούτε ο νεόπλουτος νάρκισσος έχουν κάποια σχέση με εμένα' η αγάπη που δίνουν για την δημιουργία τους όμως, έχει να μου δώσει πολλά.

       Για τα ραπς ισχύουν πάνω κάτω αυτά που είπαμε για το γενικό πλαίσιο του δίσκου. Όποιος θέλει να δει αν το έχει ακόμα ο Jay, μπορεί να κάνει μια βόλτα σε ένα από τα πολλά site που τα αναλύουν, και να δει πόσες αναφορές και νοήματα χωράει ο άτιμος σε λίγους στίχους. Όσον αφορά τη μουσική, γενικά μπορώ να διακρίνω δύο κατηγορίες. Η πρώτη αφορά την συνέχεια του Watch the Throne και την συνεργασία του με τον Kanye. H δεύτερη περιλαμβάνει κομμάτια που θυμίζουν πιο πολύ το κλασσικό στυλ του Jay, με κάποιες πινελίες, όπως πιο ηλεκτρονικά beats ή πιο rock ενορχηστρώσεις. Ας αναφερθούμε πιο συγκεκριμένα στα κομμάτια. Το Crown θυμίζει έντονα Kanye West και είναι το αποτέλεσμα της επιρροής που έχει η αισθητική του K στον J. Στο Picasso Baby ξεχωρίζουν τα ντραμς που πλαισιώνουν το μπιτ και δίνουν μια δυναμική στο narrative. To Tom Ford θυμίζει κάτι από του μινιμαλισμό του Jeezus, και αν εξαιρέσεις το γεγονός ότι είναι το όνομα σχεδιαστή μόδας, ενδείκνυται για συναυλιακό κομμάτι και επαφή με τον κόσμο. Το Fuckwithmeiknowigotit όπως λέει και το όνομα, παραπέμπει σε diss κομμάτι και ποντάρει στα μπασα και στο attitude. To Oceans είναι η συνεργασία του με τον Frank Ocean, και από εκεί αντλεί και την αισθητική του, αν και το μπιτ με τα κρουστά εξακολουθούν να δίνουν το παρόν. Το F.U.T.W. έχει μέσα του από τα πιο όμορφα samples του δίσκου και θυμίζει παλιότερα κομμάτια και τεχνοτροπία, για να δώσει πάσα στο somewhereinamerica που θα μπορούσε άνετα να υπήρχε σε παλαιότερο δίσκο.

Συνοψίζοντας, αν ξεπεράσει κανείς τα ταμπού περί hip-hop, ο δίσκος ακούγεται ευχάριστα, και έχει αρκετά μεγάλο εύρος, για να βρει κανείς τα κομμάτια που του αρέσουν.

_

8.5

Those will burn: Holy Grail, Tom Ford, Heaven, Crown

και για να πλαισιώσει το review

Jay-Z - Bleuprint 3

Jay-z Blueprint 3 ( Roc Nation, 2009)

Το να χρησιμοποιείς τον ίδιο τίτλο για τρίτη φορά είναι λίγο υπερβολικό. Ειδικά όταν το νούμερο 1 θεωρείτε ως η καλύτερη δουλειά σου. Άντε, το 2 ήρθε αμέσως μετά το πρώτο και ήταν ουσιαστικά η συνέχειά του, αλλά τώρα, τόσα χρόνια μετά να τιτλοφορείς έναν δίσκο που δεν έχει καμία ουσιαστική σχέση με τους δύο πρώτους ως blueprint 3, sorry mr carter, αλλά όπως έλεγες κι εσύ παλιότερα για κάποιον άλλο, είναι λίγο lame. Όμως mr carter το ξέρουμε, μας το έχεις δηλώσει άλλωστε επανειλημμένα με τις ρίμες σου, είσαι πολύ καλός επιχειρηματίας. Οπότε από αυτή την άποψη ένα καινούργιο blueprint αποκτάει άλλο νόημα. Δημιουργεί την απαραίτητη αναμονή στον κόσμο, συζητιέται πολύ πριν βγει, και γενικά δημιουργεί τις καλύτερες συνθήκες για να πουλήσει τρελά. Τώρα το περιεχόμενο; Ε, όπως ήταν φυσικό συνηγορεί με όλα τα προηγούμενα. Απίστευτα καλοδουλεμένα singles, να σου καρφώνονται στο μυαλό με τη μία: Το D.O.A. (Death of Auto tune) ιδανικό για πρώτο single, κάνεις και καλά την βαρύγδουπη δήλωση, ενώ το υπέροχο sample εγγυάται για το αποτέλεσμα. Το Run this Town είναι φτιαγμένο για την κορυφή, σαρώνει τα charts, το Empire State of Mind το βρίσκω λίγο κατώτερο, αλλά θα την κάνει και αυτό την δουλειά του, και έτσι που πάει το πράγμα βλέπω το Reminder να επιστρατεύεται για τέταρτο single. Τώρα από ‘κει και πέρα έχουμε μέτριες στιγμές να συμπληρώνουν τον δίσκο, δύο ψιλοαπαράδεκτα κομμάτια (a star is born, forever young) ενώ οι καλύτερες στιγμές έρχονται από τα πιο χαμηλού προφίλ τραγούδια (Hate, Venus vs Mars). Μάλλον λίγο για τα δεδομένα σου mr carter… ιδίως μετά το υπέροχο American gangster του 2007. Άσε, ας μην πιάσουμε καλύτερα τις συγκρίσεις με το πρώτο Blueprint…

6.6

Those will burn: Run this Town, Hate, D.O.A.

Jay-Z vs 4 επίπεδα της ύπαρξης

Φαντάζομαι ότι κάπου θα έχει πάρει το αυτί σας το καινούργιο single του Jay-z, ‘Run this Town’. Με τη συμμετοχή της Rihanna και του Kanye West (που κάνει – φυσικά – και την παραγωγή), έχει ήδη αρχίσει να σαρώνει τα charts. Ultra-mainstream r’n’b/hip hop που είναι φτιαγμένο για να πουλάει και φυσικά ακούγεται ευχάριστα, αλλά ως εκεί. Όλα φυσιολογικά προς το παρόν. Το παράδοξο είναι το sample πάνω στο οποίο είναι κτισμένο (σχεδόν εξ’ ολοκλήρου) το κομμάτι: ‘κάποια μέρα στην Αθήνα’ από τους 4 επίπεδα της ύπαρξης! Ελληνικό ψυχεδελικό ροκ συγκρότημα που κυκλοφόρησε ένα και μόνο δίσκο το 1976. Πραγματικά, πολύ θα ήθελα να ξέρω που το βρήκε ο κύριος Kanye! Προφανώς πάντως, το ριφάκι του τραγουδιού τον βόλεψε πάρα πολύ!