Subculture(s) #006: Cover me in Darkness

Η ερώτηση της ημέρας: ποια είναι είναι η καλύτερη διασκευή που έχεις ακούσει; Το ξέρω, κλισέ ερώτηση, αλλά μου ταιριάζει σε αυτή τη φάση, έτσι για να νιώσω πάλι λίγο μουσικόφιλος. Αλλά έτσι κι αλλιώς, οι διασκευές δεν είναι αστεία υπόθεση. Μπορεί να είναι και πιο δύσκολο να κάνεις μία ουσιαστική διασκευή από το να γράψεις ένα καινούργιο κομμάτι. Όπου 'ουσιαστική' διάβαζε 'μία διασκευή που προσπαθεί να βρει κάτι κρυμμένο στο αρχικό κομμάτι, να το φέρει στην επιφάνεια και να το κάνει κυρίαρχο'. Διαφορετικά είναι απλά επανεκτέλεση. Για μένα, οι πιο αναπάντεχες διασκευές, αυτές που εκτίνασσαν το μυαλό (blew my mind, χεχε) για κάποιο περίεργο λόγο έρχονταν σχεδόν πάντα από την σκοτεινή πλευρά της μουσικής. Έτσι απλά νομίζω, αυτοί οι μαυροφορεμένοι τύποι, όποτε αποφάσιζαν να ασχοληθούν σοβαρά με τη δουλειά κάποιου άλλου, το έκαναν με τον καλύτερο τρόπο. Οπότε ορίστε οι τέσσερις πιο αντιπροσωπευτικές που μπορώ να σκεφτώ:

The Sisters of Mercy Gimme Shelter (Temple of Love 12") 1983

Και φυσικά, τίποτα δεν θα μπορούσε να σταθεί πάνω από αυτό εδώ. Καταρχήν το αυθεντικό κομμάτι από μόνο του: ίσως και η πιο συγκλονιστική στιγμή των Stones. Σε όλα τα επίπεδα. Από τον ρυθμό και το riff μέχρι τον τρόπο που αναπτύσσεται, από το σπάσιμο στην μέση και την ερμηνεία του Mick μέχρι τους στίχους. Δηλαδή φαντάζομαι ότι οποιοσδήποτε θα μπορούσε να γράψει στίχους όπως “war, children, it's just a shot away / rape, murder, it's just a shot away”. Αλλά “a kiss away”; “Just a kiss away”? Pure genius*. Και κάπου εκεί μπαίνει στην εικόνα ο κ. Eldritch και η παρέα του. Το πρώτο αξιοπερίεργο είναι ότι μιλάμε για το 1983. Η διασκευή κυκλοφορεί ως b-side στο Temple of Love (το original ε; μην μπερδευόμαστε). Με άλλα λόγια πριν καν ο Wayne Hussey αναλάβει τις κιθάρες, και επομένως πριν καν βγάλουν τον πρώτο τους δίσκο. (by the way, όλη η πρώτη πλευρά του First and last and always είναι ουσιαστικά του Hussey, black planet, walk away, marian κτλ). Οπότε δύσκολα θα περίμενες ωριμότητα, η οποία μάλλον είναι απαραίτητη για να πιάσεις ένα τέτοιο κομμάτι, εκτός και αν βασιστείς απλά στο θράσος ελπίζοντας να σου κάτσει. Όπως και να 'χει, έκατσε πάντως, και δεν σηκώνεται με τίποτα. Οι Sisters βρίσκουν αυτή την υποβόσκουσα σκοτεινιά που υπάρχει κρυμμένη στο αυθεντικό και την φέρνουν σε πρώτο πλάνο, ανεβάζουν το μπάσο έτσι ώστε να τονίσουν ακόμα περισσότερο το ρυθμικό μέρος, μειώνουν λίγο, τόσο όσο χρειάζεται, την ταχύτητα και ο Eldrich φτύνει τις λέξεις μία μία έτσι ώστε η ανάγκη για καταφύγιο να γίνεται ακόμα πιο επιτακτική: Δεν έχουμε να κάνουμε πλέον με μία στιγμή αδυναμίας, όπου σε παίρνει λίγο από κάτω και βλέπεις τα πράγματα λίγο απαισιόδοξα. Εδώ πλέον βρίσκεσαι από κάτω, το σκοτάδι είναι πυκνό που δεν αφήνει καθόλου χώρο για τον ήλιο που αχνοφαίνεται που και που στην εκτέλεση των Stones. Και χρειάζεσαι αυτό το καταφύγιο απεγνωσμένα. Προφανώς δεν θα το βρεις εδώ βέβαια. *update: μόλις συνειδητοποίησα τι γράφω και είπα να το μαζέψω λίγο: στο original λοιπόν, οι στίχοι είναι 'war,children, are just a shot away / rape, murder, are just a shot away' το 'just a kiss away' έρχεται μόνο στην τελευταία στροφή, αλλά σαν λύση: "I tell you love, sister, it's just a kiss away". Οπότε το 'war,children, are just a kiss away / rape, murder, are just a kiss away' είναι αντιστροφή που ανήκει στους Sisters. Άρα και το genius μάλλον εκεί πάει. Απ' ό,τι φαίνεται έχω ακούσει την εκτέλεση των Sisters πολύ περισσότερες φορές, ώστε πλεόν αυτή έχει περάσει στο υποσυνείδητό μου...

Type O Negative Paranoid (The Origin of the Feces) 1992

Εκεί που οι Sisters έκαναν τα 4 λεπτά του αυθεντικού Gimme Shelter 6, οι Type O Negative πήραν τα 2 και κάτι λεπτά του Paranoid και τα έκαναν 8. Και καταφέρνουν να συμπυκνώσουν μέσα σε αυτά ένα μεγάλο μέρος της ουσίας των πρωίμων Black Sabbath, και πιο συγκεκριμένα του πρώτου τους δίσκου (στον οποίο φυσικά δεν βρίσκεται το Paranoid). Ποιο είναι το πρώτο πράγμα που σκέφτεσαι για το Paranoid; Φαντάζομαι το riff του, τις τσιρίδες του Ozzy, το 'πάει να γίνει solo' του Tommy. Για τον Pete όμως, αυτό που είχε μεγαλύτερη σημασία μάλλον ήταν οι στίχοι και η παράνοια που προσπαθούν να περιγράψουν. Από εκεί και πέρα, κατεβάζει τους ρυθμούς στο ελάχιστο, διπλασιάζει το βάρος στις κιθάρες και τραγουδάει με το γνωστό του τρόπο. Πλήκτρα εμφανίζονται σε σημεία δημιουργώντας ατμόσφαιρα, το riff από το Iron Man ξεπετάγεται κάπου (και το οποίο είναι τουλάχιστον αναγνωρίσιμο, διότι, αυτό του Paranoid ψάξε να το βρεις). Και μετά υπάρχουν και αυτές οι παύσεις με τις φωνές και τα γέλια που δημιουργούν μία ψευδο-αισθησιακή κατάσταση σε στυλ Vampiros Lesbos που καταφέρνουν να δέσουν με τη σούπα. Το βασικό βέβαια είναι ότι στους Type O Negative υπάρχει κάτι που λείπει από όλα σχεδόν τα υπόλοιπα συγκροτήματα αντίστοιχης κατεύθυνσης: χιούμορ (ή τουλάχιστον έτσι το καταλαβαίνω εγώ). Πάρε για παράδειγμα το My girlfriends girlfriend: Θεωρητικά έχει παρόμοιο θέμα με το Lesbian Show των 'δικών μας' Nightfall. Και με τα δύο γελάς, μόνο που για το πρώτο αυτός είναι ένας από τους στόχους του, για το δεύτερο προκύπτει κατά λάθος από... την πολύ προσπάθεια. Όπως και να το κάνεις, διαφορετικά είναι να ακούς την ψευδοαισθησιακή φωνή του Pete να ψιθυρίζει “They keep me warm on cold nights / We must be quite a sight, / In our meat triangle / All tangled. / Wow.” και άλλο τους Nightfall να γκαρίζουν “Along with fate of mine / They both have left me, asinine / In love they fell, together shine / No place for me in this world of mine.” Θέλω να πω ότι, πέρα από το ότι ο τύπος που γράφει τους στίχους στους Nightfall πρέπει να την ψάξει για δυσλεξία, o Pete καταφέρνει να κάνει ομοιοκαταληξία το triangle με το tangled ενώ ακούγεται cool. Άσε που πέρασε και καλύτερα απ' ό,τι φαίνεται. Αλλά μάλλον έφυγα λίγο από το θέμα μας: κομματάρα (το paranoid από τους Type ντε!). Και να μην το ξεχάσω, στον ίδιο δίσκο υπάρχει και μία εξίσου τρομερή διασκευή του Hey Joe του Jimi και της εμπειρίας του, που έχει αλλάξει μέχρι και στίχους και έχει γίνει Hey Pete.

Nevermore Silent Hedges/Double Dare (In Memory Ep) 1996

Οι Nevermore (μέταλλα εξ' αμερικής για τους αμύητους) είναι αλήθεια ότι έχουν φτιάξει παράδοση στις άπαικτες διασκευές: Έχουν στο ενεργητικό τους μία σχεδόν death metal εκδοχή του Sound of Silence των Simon and Garfunkel, μία τρομερή εκδοχή του Love Bites των Priest (οκ, σε αυτό ήταν πιο κοντά στα νερά τους), και στην προηγούμενη ενσάρκωσή τους ως Sanctuary μία πειραγμένη εκτέλεση του White Rabbit των Jefferson Airplane. Αλλά εδώ ξεπερνάνε τον εαυτό τους. Καταρχήν η επιλογή των δύο κομματιών. Έψαξα να βρω αν οι ίδιοι οι Bauhaus τα συνέδεαν με κάποιο τρόπο, στα live πχ, αλλά δεν βρήκα τίποτα. Άρα η ιδέα ήταν μάλλον των Nevermore. Από τη μία λοιπόν το Double Dare, από τον πρώτο δίσκο των Bauhaus, ωμό, ακατέργαστο, σχεδόν σε πονάει η φωνή του Peter Murphy. Το Silent Hedges έρχεται δύο χρόνια αργότερα, στο The Sky's Gone Out, με βασικό υπόβαθρο την ακουστική κιθάρα και έναν ήχο πολύ πιο κατεργασμένο πλέον. Έτσι η πρώτη έκπληξη είναι το πόσο καλά δένουν τα δύο κομμάτια μαζί, λες και ήταν φτιαγμένα για να παίζονται σαν ένα. Και μετά είναι βέβαια η εκτέλεση των Nevermore που είναι υποδειγματική, μαζί με τα φωνητικά, σε σημείο που φτάνεις να σκέφτεσαι αν το 'I dare you to be real' του Warrel Dane ακούγεται πιο ανατριχιαστικό και ενοχλητικό από αυτό του Peter Murphy. Όχι είναι η απάντηση, αλλά άξιζε η προσπάθεια. Παρεμπιπτόντως, όλο το ep αξίζει τον κόπο, έχει μία λίγο πιο gothic προσέγγιση από τις άλλες δουλειές του (εξ ου και η διασκευή φαντάζομαι).

The Shroud Alice (Long Ago and Far Away) 1996

Payback time για τους Sisters of Mercy. Ως δώρο για την διασκευή που έκαναν στο Gimme Shelter παίρνουν αυτή την εκτέλεση του Alice. Τώρα το πως είχε κάτσει να ακούσω αυτόν το δίσκο το 1996 που είχε βγει, ούτε που θυμάμαι. Τους Shroud ούτε που τους ξαναπέτυχα πουθενά (αν και απ' ό,τι είδα, μάλλον υπάρχουν ακόμα). Οι Shroud λοιπόν είναι ένα ακόμα μελαγχολικό gothic συγκρότημα, με μία τύπισσα που δεν έχει και καμία ιδιαίτερη φωνή να τραγουδάει, και που δεν μπορώ να βρω κανέναν λόγο για να ασχοληθεί κανείς μαζί τους, εκτός, από αυτή τη διασκευή. Παίρνουν λοιπόν ένα από τα πιο κλασσικά κομμάτια των Sisters, και αποφασίζουν να το αποδώσουν με ακουστικά όργανα (με το βιολί να κυριαρχεί). Η βιομηχανική, post punk ατμόσφαιρα των Sisters μετατρέπεται σχεδόν σε μεσαιωνική μουσική, που νομίζεις ότι έρχεται από κάποιο παρελθόν. Σχεδόν μάλλον. Γιατί τους προδίδει η φωνή της κοπελιάς, που δεν το έχει και ιδιαίτερα. Αλλά ακριβώς αυτό, το ότι δηλαδή το όλο αιθέριο του πράγματος δεν τους βγαίνει στα φωνητικά, είναι αυτό που κάνει το κομμάτι να ξεχωρίζει, γιατί δημιουργεί, άθελά του, μία σύνδεση με το τώρα (ή τέλος πάντων με το πολύ πιο κοντινό τότε) Δίνει την αίσθηση ότι μία κοπέλα που βγήκε μόλις από μία συναυλία των Sisters προσπαθεί να τραγουδήσει το Alice που μόλις πριν λίγο άκουσε, περπατώντας σε σκοτεινά industrial δρομάκια, αλλά στο κεφάλι της παίζει μία μουσική που έρχεται από αλλού, ως μέσω απόδρασης.