When - Misshimmisshimmisshim

When Misshimmisshimmisshim (Jester, 2011/2012)

Το Misshimmisshimmisshim κυκλοφόρησε τον περασμένο Νοέμβριο. Δυστυχώς μου πείρε 3 μήνες μέχρι να μάθω για τη κυκλοφορία του, και άλλους 2 μήνες μέχρι να μπορέσω να το βρω. Βάλτε και τον απαραίτητο 1 μήνα ακρόασης που χρειάζεται ο κάθε δίσκος των when για να μπορέσεις να αρχίσεις να καταλάβεις τι γίνεται, και εδώ είμαστε. Έχω ξαναγράψει για τους when, οι οποίοι πρέπει να ομολογήσω ότι αποτελούν μία από τις εμμονές μου. Είχα μάλιστα υποσχεθεί και ένα retrospective το οποίο όμως δεν πρόλαβα να γράψω ποτέ. Καταλαβαίνω προφανώς ότι δεν έλειψε ιδιαίτερα και σε κανέναν, αλλά, μεταξύ μας, για εμένα θα το έγραφα έτσι κι αλλιώς. Ίσως να τα καταφέρω κάποια στιγμή.
Οι δύο προηγούμενοι δίσκοι των when ήταν λοιπόν λίγο ειδικές περιπτώσεις. Κάτι που δεν λέει και πάρα πολλά, γιατί ουσιαστικά όλοι τους είναι ειδικές περιπτώσεις, αλλά αυτοί οι δύο συγκεκριμένα είχαν και το επιπλέον ειδικό χαρακτηριστικό ότι έβγαιναν λίγο εκτός της γραμμής που ορίζει τη μουσική εξέλιξη του νορβηγού μουσικού. Ο ένας ήταν ένα tribute στον sun ra, ο άλλος μία επιστροφή στις μουσικές που εξερευνούσε κάπου στα μέσα της δεκαετίας του '90. Το misshim λοιπόν μας επαναφέρει εκεί που σταμάτησε η διαδρομή του το 2007, στο Trippy Happy. Με άλλα λόγια κάτι που επιφανειακά μοιάζει με ηλιόλουστη '60s ποπ, κάπου ανάμεσα στους Beach Boys και τους Beatles. Αυτές συνεχίζουν να είναι και οι βασικές αναφορές εδώ (όπως άλλωστε δείχνει και ο τίτλος - σας προκαλώ να ψάξετε στο ίντερνετ για ένα δίσκο που λέγετε Misshimmisshimmisshim από ένα συγκρότημα που λέγεται when, είναι η απόλυτη anti-piracy τακτική). Αλλά δεν γελιόμαστε εύκολα, με τους when αυτό που φαίνεται επιφανειακά δεν είναι ποτέ αρκετό για να περιγράψει το τι συμβαίνει πραγματικά μέσα στο δίσκο. Οκ, μπορεί να μην είναι πλέον τόσο πρωτοπόροι όσο ήταν στα '80s η στα '90s, αλλά συνεχίζουν να είναι πολύ πιο μπροστά από τους περισσότερους. Εδώ λοιπόν έχουμε μία επανάληψη του Trippy Happy, αλλά ευτυχώς χωρίς τις κοιλιές που έκανε εκείνος ο δίσκος. Τι είναι στην πραγματικότητα λοιπόν το περιεχόμενο; Εδώ δυσκολεύομαι λίγο. Πάρτε για παράδειγμα το Vertigo: Για περίπου 2.5 λεπτά έχουμε μία ακουστική εισαγωγή με κάποιες ψυχεδελικές αποχρώσεις από μία κιθάρα και μία απαλή φωνή από πάνω. Αλλά ξαφνικά κάπου εκεί στο 3:00 εμφανίζονται από το πουθενά κάτι απίστευτες φωνητικές μελωδίες που λες και βγήκαν κατευθείαν μέσα από το smile. Και όσο προσπαθείς να καταλάβεις από που σου ήρθαν οι when πηγαίνουν, μέσα στο ίδιο κομμάτι, από ένα folk πέρασμα σε ένα δίλεπτο 'καθαρόαιμο' prog rock κλείσιμο. Ή το Beaches: οι αγγελικές φωνές που ανοίγουν το κομμάτι δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να σε προετοιμάσουν για τις ανατολίτικες μελωδίες που ακολουθούν, τα σιτάρ σε μία dessert εκδοχή που τις εισάγουν ή σε αυτό που θα μπορούσε να είναι ηχητικά εφέ για cartoon και εμφανίζεται που και που στο background. Ή το Misshimmisshimmisshim (Fuck You! Bela Lugosi Is Not Dead): spoken samples, απόκοσμα ορχηστρικά μέρη και ξαφνικά ένα ρυθμικό tribal δίλεπτο. Και παρόλα αυτά, μην σας περάσει από το μυαλό ότι ο δίσκος είναι ένα συνονθύλευμα από ανομοιογενή στοιχεία. Το αποτέλεσμα είναι συμπαγές και δεμένο. Απλός ο δίσκος αρνείται οποιαδήποτε προσπάθεια κατηγοριοποίησης. Η αλήθεια είναι ότι χρειάζεται πολύ προσπάθεια για να βρείτε το δίσκο, και στη συνέχεια εξίσου πολύς χρόνος για να μπορέσετε να μπείτε στο κόσμο του. Αλλά νομίζω ότι αξίζει τον κόπο. Γιατί σταδιακά ένα ένα τα κομμάτια αρχίζουν και σου ανοίγονται. Και από τη στιγμή που θα γίνει αυτό, περιέχουν τόσο πολλά στοιχεία που δεν πρόκειται να βαρεθείτε με τίποτα.
_

8.6

Those will burn: Vertigo, Beaches, Misshimmisshimmisshim (Fuck You! Bela Lugosi Is Not Dead), The Scream


το μοναδικό που υπάρχει στο youtube:

When - Homage Series Vol.1: Sun Ra

When Homage Series Vol.1: Sun Ra (Jester, 2009)

Κάτι λιγότερο από ένας χρόνος έχει περάσει από την κυκλοφορία του τελευταίου album των When. Απ’ ό,τι φαίνεται λοιπόν, ο Lars Pederesen διανύει μία αρκετά παραγωγική περίοδο μιας και ήδη κυκλοφόρησε την νέα του δουλειά. Μουσικά βέβαια, ο νέος του δίσκος βρίσκεται πολύ μακριά από το You Are Silent. Όπως φαίνεται και από τον τίτλο, εδώ έχουμε να κάνουμε με ένα tribute στον διαγαλαξιακό τζαζίστα/φιλόσοφο/μυστικιστή/ό,τι-άλλο-θέλετε Sun Ra. Η μουσική κληρονομιά του Sun Ra είναι ως γνωστό τεράστια. Έχοντας συνεισφέρει άπειρες ώρες μουσικού πειραματισμού που εκτείνεται σε ένα τεράστιο φάσμα διαφορετικών ήχων, νομίζω ότι δίκαια μπορεί να θεωρηθεί μία από τις μεγαλύτερες μουσικές προσωπικότητες του περασμένου αιώνα. Γνωστό αυτό θα μου πείτε. Ο νορβηγός που κολλάει? Λογική η απορία, μιας και η νορβηγία είναι περισσότερο γνωστή για τα φιόρδ της και προσφάτως για τους… βιολιστές της, παρά για την afro jazz της. Από την άλλη όμως ο κ. Pederesen μόνο συμβατικός δημιουργός δεν είναι. Και έχει αποδείξει επανειλημμένα πως με ο,τιδήποτε που νομίζουμε ότι γνωρίζουμε ασχολείται καταφέρνει να το μετουσιώσει και να το παρουσιάσει με μία τελείως καινούργια μορφή. Η ψυχεδέλεια των δουλειών που έκανε στα ‘00s για παράδειγμα, κάτι θυμίζει από αυτό που γνωρίζουμε ως ψυχεδέλεια, αλλά όχι ακριβώς. Ή το Gynt που κυκλοφόρησε το 97: βασισμένο στο Peer Gynt του Edward Grieg, ναι μεν ξεκινάει από τις αυθεντικές συνθέσεις, αλλά ακούγοντας για παράδειγμα την εκδοχή των When στο In the Hall of the Mountain King εύκολα καταλαβαίνεις ότι το πρωτότυπο είναι απλά το μέσω που ο Pederesen χρησιμοποιεί για να φτάσει σε κάτι άλλο. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με αυτόν το δίσκο. Ξεκινάει από τις συνθέσεις του Sun Ra, αλλά μέσω αυτών τελικά εκθέτει τις δικές του ιδέες. Ταυτόχρονα όμως κάποια από τα χαρακτηριστικά του πρωτότυπου συνεχίζουν να υπάρχουν. Και δεν μιλάω μόνο για τις μελωδίες ή τα samples, που προφανώς παραπέμπουν άμεσα στον Sun Ra, αλλά για τη γενικότερη προσέγγιση. Σαν να παίρνει τη λογική του πρωτότυπου καλλιτέχνη, και αφού την μελετήσει και την κατανοήσει, την κάνει τελικά δικιά του αφήνοντας πάντα κάποια ίχνη να φαίνονται. Α, και για να καταλάβετε καλύτερα την υπέροχα σχιζοειδή μουσική προσωπικότητα του Lars Pederesen, το vol. 2 στο Homage Series θα είναι για το Pompel Og Pilt, μία νορβηγική παιδική σειρά.

8.5

When - You are Silent

When You Are Silent (Jester, 2008)

Οι When, το μουσικό όχημα του κυρίου Lars Pedersen δηλαδή, είναι ένα από τα καλύτερα κρυμμένα μυστικά στο χώρο της πειραματικής μουσικής. Με τον πρώτο τους δίσκο να κυκλοφορεί το 1987 (Drowning but Learning) έχουν ακολουθήσει μία απίθανη πορεία από τις μεταμοντέρνες ‘ορχηστικές’ συνθέσεις της αρχής, στο εφιαλτικό Svartedauen, στην χαρακτηριστική collage τεχνική τους, στο πέρασμα σε πιο pop φόρμες και τις αναφορές σε Beach Boys και Beatles, στα αμέτρητα samples από ανατολίτικες μουσικές και cartoons και την αλά ’60 ψυχεδέλεια. Το προηγούμενο πόνημά τους Trippy Happy (2007) ήταν βουτηγμένο στη δεκαετία του 60 όσο καμία άλλη δουλειά τους, αλλά ταυτόχρονα ήταν ίσως και ο πρώτος τους δίσκος όπου άρχισαν να φαίνονται κάποια σημάδια κορεσμού. Έτσι ο Lars Pedersen φαίνεται να αποφάσισε να αφήσει για λίγο στην άκρη τις pop αναφορές του και να επιστρέψει σε πιο σκοτεινά μονοπάτια· κατά κάποιο τρόπο αρκετά κοντά στο Prefab Wreckage του 1994. Οι πέντε συνθέσεις που απαρτίζουν το You are Silent μόνο περιστασιακά κρατούν την φόρμα τραγουδιού με κάποια φωνητικά να εμφανίζονται εδώ και εκεί, για να την καταλύσουν οριστικά στο 20λεπτο False Alarm που κλείνει τον δίσκο. Σίγουρα δεν είναι η καλύτερη δουλειά τους, ούτε ίσως είναι τόσο πρωτοπόρα όσο παλαιότερες προσπάθειές τους, αλλά νομίζω ότι ο Lars Pedersen έχοντας προκαλέσει και επεκτείνει τα όρια της σύγχρονης μουσικής δημιουργίας πολλές φορές στο παρελθόν έχει κάθε δικαίωμα να επιστρέψει σε μονοπάτια από τα οποία ο ίδιος έχει ξαναπεράσει για να τα αναπροσδιορίσει λίγο διαφορετικά. Έτσι κι αλλιώς κανένας άλλος δεν έχει φτάσει ακόμα σε αυτά.

υγ: Οι δίσκοι των When (εννοείται) ότι δεν έχουν διανομή στην Ελλάδα, ενώ ακόμα και στο internet είναι σχετικά δύσκολο να βρεθούν (νόμιμα ή παράνομα). Εδώ είναι το site της Jester όπου κυκλοφορούν πλέον τις δουλειές τους, μαζί με το press release του δίσκου. Ήδη ετοιμάζεται ένα retrospective για το σύνολο της δισκογραφίας των When, οπότε check back later!

8.5

Those will burn: Strange Rituals, False Alarm