 | The Knife Shaking the Habitual (Rabid, 2013) |
Χρειαζόταν μία απόσταση για να μπορέσω να γράψω για το Shaking the Habitual μάλλον. Δεν είναι εύκολο όταν έχεις πίσω σου ένα δίσκο σαν το Silent Shout. Απ’ ό,τι φαίνεται, και οι ίδιοι χρειάζονταν μία απόσταση από τον προηγούμενο δίσκο τους για να μπορέσουν να κάνουν το επόμενο βήμα. Επτά χρόνια μετά λοιπόν επανέρχονται. Δεν έμειναν αδρανείς στο ενδιάμεσο βέβαια. Η Karin Andersson κυκλοφόρησε ως Fever Ray τον ομώνυμο δίσκο το 2009, ενώ μαζί το 2010 κυκλοφόρησαν τη μουσική για την θεατρική παράσταση Tomorrow, In a Year. Πολλοί λοιπόν ήταν αυτοί που περίμεναν να δουν που θα τους έβρισκε το 2013.
Οι Knife βέβαια, δεν είναι ιδιαίτερα γνωστοί για την προβλεψιμότητα που χαρακτηρίζει τις κινήσεις τους· το αντίθετο μάλλον. Προτιμούν να κινούνται σε αντισυμβατικούς δρόμους, να έχουν απόλυτο έλεγχο πάνω στη δημιουργική διαδικασία (τους) και να μην παρουσιάζουν κάτι καινούργιο αν δεν είναι σίγουροι για αυτό. Το Shaking the Habitual λοιπόν, μας ήρθε με ένα απολαυστικό press release σαν προοίμιο, μία ολόκληρη φιλολογία για το πώς βυθίστηκαν στα βιβλία της Judith Butler και των gender studies γενικότερα και το σλόγκαν ‘end extreme wealth’ τυπωμένο στο εξώφυλλο. Γεμάτοι επαναστατικότητα λοιπόν. Όλο αυτό το κομμάτι με προβλημάτισε λίγο· η μουσική των Knife ήταν πάντα και εν γένει επαναστατική, γιατί προκαλούσε τις εκάστοτε φόρμες μουσικής συμβατικότητας. Οπότε οι ενέσεις κυριολεκτικής επαναστατικότητας μου φάνταζαν λίγο περιττές. Αν το πάμε και λίγο παραπέρα, η ίδια η πράξη της δημιουργίας είναι από μόνη της επαναστατική, γιατί να πρέπει να το φωνάζει και με λέξεις;
Όλα αυτά πριν φτάσουμε στην μουσική. (α, να μην ξεχάσω, και ένα υπέροχο artwork). Πολλές φορές όλα αυτά τα παρελκόμενα λειτουργούν αρνητικά και παραπλανητικά· το χειρότερο δε είναι όταν ανακαλύπτεις ότι πέρα από αυτά δεν υπάρχει κάτι περισσότερο. Όχι εδώ όμως. Γιατί το Shaking the Habitual είναι (μουσικά) ένα ακόμα βήμα στο άγνωστο για τους Knife· βήμα βέβαια που ταυτόχρονα φέρει μαζί του και το παρελθόν. Καταλαβαίνεις ότι είναι οι Knife, αλλά την ίδια στιγμή είναι προφανές και το ότι βρίσκονται κάπου λίγο διαφορετικά.
Ο δίσκος λοιπόν ξεκινάει με τα Tooth for an Eye και Full of Fire, που είναι και τα δύο πρώτα single. Είναι ταυτόχρονα και αυτά που βρίσκονται πιο κοντά στο παρελθόν τους. Μόνο που αμέσως γίνεται αντιληπτό ότι η μελωδία υποχωρεί εις όφελος του ρυθμού· η ατμόσφαιρα παραμένει παγωμένη και σκοτεινή αλλά γίνεται σαφώς πιο industrial· η φωνή της Karin συνεχίζει να είναι υπέροχη και απόλυτα χαρακτηριστική, αλλά ταυτόχρονα γίνεται όλο και λιγότερο ανθρώπινη. Και μετά έρχεται το Cherry on Top, που είναι και η πρώτη μεγάλη απόκλιση από αυτό που γνωρίζαμε ως τώρα σαν Knife. Αργά και βασανιστικά drones που κτίζονται σιγά σιγά και εκτείνονται σε μία διάρκεια 9 περίπου λεπτών, με τη φωνή να κάνει διακριτικά την εμφάνισή της κάπου προς το τέλος για να μας θυμίσει που βρισκόμαστε. Αν το σκεφτείς σαν ανεξάρτητο κομμάτι μπορεί να μην έχει πολύ νόημα, αλλά μέσα στο δίσκο λειτουργεί υπέροχα, εκτονώνοντας την ένταση των δύο προηγούμενων κομματιών και προετοιμάζοντας για τη συνέχεια. Η οποία συνέχεια, δλδ το Without You My Life Would Be Boring και το Wrap Your Arms Around Me, είναι ίσως το αποκορύφωμα του δίσκου· δύο κομμάτια τόσο διαφορετικά μεταξύ τους που σχεδόν λειτουργούν συμπληρωματικά. Το πρώτο βασίζεται σε έναν φρενήρη ρυθμό που θα μπορούσες να τον χαρακτήριζες ανατολίτικο αν δεν ήταν ταυτόχρονα τόσο ψυχρός, και πάνω του η φωνή της Karin τεντώνεται στα όριά της προσομοιάζοντας κάτι που θα μπορούσε να είναι ρομπότ σε υστερία, αλλά που καταφέρνει τελικά να ακούγεται τελείως… ανθρώπινη. Το δεύτερο, μοιάζει να βγήκε μέσα από το Fever Ray· αργό, σκοτεινό και μελαγχολικό γίνεται τελικά λυτρωτικό. Τα 54 δευτερόλεπτα του Crake μας οδηγούν στη συνέχεια στο 19λεπτο Old dreams waiting to be realized. Αυτό που προαναγγέλθηκε με το Cherry on Top αναπτύσσεται πλήρως εδώ: drones με ακόμα πιο αφαιρετική υπόσταση, σε σημεία χάνονται τελείως, ξανα – αναδύονται, αλλά μόνο τόσο ώστε να ακουστούν, κατεβαίνουν συχνότητες και αρνούνται πεισματικά ως τέλος να προσφέρουν μία εκτόνωση. Η θέση του είναι κομβική, ακριβώς στο μέσο του δίσκου (ολόκληρη η τρίτη πλευρά στο τριπλό βινύλιο). Είναι το χαμηλότερο – ή μάλλον βαθύτερο σημείο στο ηχοτοπίο του Shaking the Habitual. Ακολουθεί το Raging Lung όπου σταδιακά αρχίζουμε να ξαναβρίσκουμε ρυθμό, και λίγο μετά και τη φωνή, σιγανά στην αρχή ώστε η έξοδος από το trip του old dreams… να μην είναι επώδυνη. and that’s when it hearts τραγουδάει η Karin με μία παραμορφωμένη μελωδία να υπογραμμίζει τη φωνή της που πλέον έχει γίνει εθιστική. Ξανά, το κομμάτι αναπτύσσεται αργά χωρίς τσιγκουνιές και βιασύνες έτσι ώστε τα 10 λεπτά του μοιάζουν σαν ο ιδανικός χρόνος που χρειαζόταν. Το Networking που ακολουθεί επιταχύνει το ρυθμό για μία ακόμα φορά και η φωνή της Karin παύει εντελώς να διαχωρίζεται με οποιοδήποτε τρόπο από τα υπόλοιπα και γίνεται ένας ακόμα ήχος που προστίθεται στο σύνολο για να δώσει κάτι που θα μπορούσε να είναι η πτήση ενός εντόμου, σαν μία μεταμοντέρνα εκδοχή του Flight of the Bumblebee. Το Onyx είναι ένα ακόμα drone 36 δεπτερολέπτων που καταλήγει στο Stay out of here, το οποίο, ακόμα δεν έχω καταλάβει τι δουλειά έχει εδώ μέσα. Έχοντας μία house βάση καταφέρνει να σε ξυπνήσει από το όνειρο στο οποίο μεθοδικά σε βύθιζαν ως τώρα και να σε κάνει να αναρωτιέσαι τι πήγε ξαφνικά στραβά. Εκτός και αν ήταν αυτός ακριβώς ο σκοπός. Αν εξαιρέσεις το ρυθμικό μέρος, που μοιάζει να έρχεται από άλλον δίσκο, σιγά σιγά βρίσκεις και εδώ τις συνδέσεις με τα προηγούμενα, αλλά μέχρι να προλάβεις να τις ψηλαφήσεις έχουν περάσει τα 10 λεπτά του. Τη σκυτάλη παίρνει το Fracking Fluid Injection, ξανά στην αφαιρετική κατεύθυνση του Old dreams… μόνο που δεν βυθίζεται αυτή τη φορά τόσο πολύ· βρισκόμαστε ήδη σε διαδικασία ανάδυσης και εδώ μας προσφέρεται μία ανάπαυλα ακόμα· ή καλύτερα μία επιμήκυνση αυτής της πορείας προς τα πάνω έτσι ώστε να μπορέσουμε να δούμε και να παρατηρήσουμε αυτά που βρίσκονται γύρω μας. Στο Ready to Loose οι χτύποι της καρδιάς επανέρχονται σε κανονικούς ρυθμούς· η Karin ακούγεται για πρώτη φορά σχεδόν καθαρά, σχεδόν λυτρωμένη μέσω της εμπειρίας που προηγήθηκε.
To Shaking the Habitual δεν είναι σε καμία περίπτωση μία συλλογή από κομμάτια. Είναι στην ουσία μία ενιαία σύνθεση διάρκειας μίας ώρας και 36 λεπτών, που μόνο αν ακουστεί ως τέτοια αρχίζει να έχει νόημα. Το που την ακούς, το πόσο αφήνεσαι να σε παρασύρει και το πόσο αντιστέκεσαι αλλάζουν σημαντικά την εμπειρία της ακρόασης, κάτι που δίνει ακόμα μεγαλύτερο βάθος στον πλούτο της.
Αν ο τίτλος του δίσκου στην αρχή φάνταζε λίγο υπεροπτικός ή μεγαλόπνοος, αφού η μουσική κάτσει μέσα σου καταλαβαίνεις ότι κρατάει την υπόσχεση του: ταρακουνάει τους τρόπους με τους οποίους έχουμε συνηθίσει να καταναλώνουμε μουσική και κατ’ επέκταση όλα τα υπόλοιπα. Και όλα αυτά χωρίς να υπάρχει καμία ανάγκη για όλο το θεωρητικό υπόβαθρο με το οποίο προσπάθησαν να τον ντύσουν.
_
9.5Οι Knife βέβαια, δεν είναι ιδιαίτερα γνωστοί για την προβλεψιμότητα που χαρακτηρίζει τις κινήσεις τους· το αντίθετο μάλλον. Προτιμούν να κινούνται σε αντισυμβατικούς δρόμους, να έχουν απόλυτο έλεγχο πάνω στη δημιουργική διαδικασία (τους) και να μην παρουσιάζουν κάτι καινούργιο αν δεν είναι σίγουροι για αυτό. Το Shaking the Habitual λοιπόν, μας ήρθε με ένα απολαυστικό press release σαν προοίμιο, μία ολόκληρη φιλολογία για το πώς βυθίστηκαν στα βιβλία της Judith Butler και των gender studies γενικότερα και το σλόγκαν ‘end extreme wealth’ τυπωμένο στο εξώφυλλο. Γεμάτοι επαναστατικότητα λοιπόν. Όλο αυτό το κομμάτι με προβλημάτισε λίγο· η μουσική των Knife ήταν πάντα και εν γένει επαναστατική, γιατί προκαλούσε τις εκάστοτε φόρμες μουσικής συμβατικότητας. Οπότε οι ενέσεις κυριολεκτικής επαναστατικότητας μου φάνταζαν λίγο περιττές. Αν το πάμε και λίγο παραπέρα, η ίδια η πράξη της δημιουργίας είναι από μόνη της επαναστατική, γιατί να πρέπει να το φωνάζει και με λέξεις;
Όλα αυτά πριν φτάσουμε στην μουσική. (α, να μην ξεχάσω, και ένα υπέροχο artwork). Πολλές φορές όλα αυτά τα παρελκόμενα λειτουργούν αρνητικά και παραπλανητικά· το χειρότερο δε είναι όταν ανακαλύπτεις ότι πέρα από αυτά δεν υπάρχει κάτι περισσότερο. Όχι εδώ όμως. Γιατί το Shaking the Habitual είναι (μουσικά) ένα ακόμα βήμα στο άγνωστο για τους Knife· βήμα βέβαια που ταυτόχρονα φέρει μαζί του και το παρελθόν. Καταλαβαίνεις ότι είναι οι Knife, αλλά την ίδια στιγμή είναι προφανές και το ότι βρίσκονται κάπου λίγο διαφορετικά.
Ο δίσκος λοιπόν ξεκινάει με τα Tooth for an Eye και Full of Fire, που είναι και τα δύο πρώτα single. Είναι ταυτόχρονα και αυτά που βρίσκονται πιο κοντά στο παρελθόν τους. Μόνο που αμέσως γίνεται αντιληπτό ότι η μελωδία υποχωρεί εις όφελος του ρυθμού· η ατμόσφαιρα παραμένει παγωμένη και σκοτεινή αλλά γίνεται σαφώς πιο industrial· η φωνή της Karin συνεχίζει να είναι υπέροχη και απόλυτα χαρακτηριστική, αλλά ταυτόχρονα γίνεται όλο και λιγότερο ανθρώπινη. Και μετά έρχεται το Cherry on Top, που είναι και η πρώτη μεγάλη απόκλιση από αυτό που γνωρίζαμε ως τώρα σαν Knife. Αργά και βασανιστικά drones που κτίζονται σιγά σιγά και εκτείνονται σε μία διάρκεια 9 περίπου λεπτών, με τη φωνή να κάνει διακριτικά την εμφάνισή της κάπου προς το τέλος για να μας θυμίσει που βρισκόμαστε. Αν το σκεφτείς σαν ανεξάρτητο κομμάτι μπορεί να μην έχει πολύ νόημα, αλλά μέσα στο δίσκο λειτουργεί υπέροχα, εκτονώνοντας την ένταση των δύο προηγούμενων κομματιών και προετοιμάζοντας για τη συνέχεια. Η οποία συνέχεια, δλδ το Without You My Life Would Be Boring και το Wrap Your Arms Around Me, είναι ίσως το αποκορύφωμα του δίσκου· δύο κομμάτια τόσο διαφορετικά μεταξύ τους που σχεδόν λειτουργούν συμπληρωματικά. Το πρώτο βασίζεται σε έναν φρενήρη ρυθμό που θα μπορούσες να τον χαρακτήριζες ανατολίτικο αν δεν ήταν ταυτόχρονα τόσο ψυχρός, και πάνω του η φωνή της Karin τεντώνεται στα όριά της προσομοιάζοντας κάτι που θα μπορούσε να είναι ρομπότ σε υστερία, αλλά που καταφέρνει τελικά να ακούγεται τελείως… ανθρώπινη. Το δεύτερο, μοιάζει να βγήκε μέσα από το Fever Ray· αργό, σκοτεινό και μελαγχολικό γίνεται τελικά λυτρωτικό. Τα 54 δευτερόλεπτα του Crake μας οδηγούν στη συνέχεια στο 19λεπτο Old dreams waiting to be realized. Αυτό που προαναγγέλθηκε με το Cherry on Top αναπτύσσεται πλήρως εδώ: drones με ακόμα πιο αφαιρετική υπόσταση, σε σημεία χάνονται τελείως, ξανα – αναδύονται, αλλά μόνο τόσο ώστε να ακουστούν, κατεβαίνουν συχνότητες και αρνούνται πεισματικά ως τέλος να προσφέρουν μία εκτόνωση. Η θέση του είναι κομβική, ακριβώς στο μέσο του δίσκου (ολόκληρη η τρίτη πλευρά στο τριπλό βινύλιο). Είναι το χαμηλότερο – ή μάλλον βαθύτερο σημείο στο ηχοτοπίο του Shaking the Habitual. Ακολουθεί το Raging Lung όπου σταδιακά αρχίζουμε να ξαναβρίσκουμε ρυθμό, και λίγο μετά και τη φωνή, σιγανά στην αρχή ώστε η έξοδος από το trip του old dreams… να μην είναι επώδυνη. and that’s when it hearts τραγουδάει η Karin με μία παραμορφωμένη μελωδία να υπογραμμίζει τη φωνή της που πλέον έχει γίνει εθιστική. Ξανά, το κομμάτι αναπτύσσεται αργά χωρίς τσιγκουνιές και βιασύνες έτσι ώστε τα 10 λεπτά του μοιάζουν σαν ο ιδανικός χρόνος που χρειαζόταν. Το Networking που ακολουθεί επιταχύνει το ρυθμό για μία ακόμα φορά και η φωνή της Karin παύει εντελώς να διαχωρίζεται με οποιοδήποτε τρόπο από τα υπόλοιπα και γίνεται ένας ακόμα ήχος που προστίθεται στο σύνολο για να δώσει κάτι που θα μπορούσε να είναι η πτήση ενός εντόμου, σαν μία μεταμοντέρνα εκδοχή του Flight of the Bumblebee. Το Onyx είναι ένα ακόμα drone 36 δεπτερολέπτων που καταλήγει στο Stay out of here, το οποίο, ακόμα δεν έχω καταλάβει τι δουλειά έχει εδώ μέσα. Έχοντας μία house βάση καταφέρνει να σε ξυπνήσει από το όνειρο στο οποίο μεθοδικά σε βύθιζαν ως τώρα και να σε κάνει να αναρωτιέσαι τι πήγε ξαφνικά στραβά. Εκτός και αν ήταν αυτός ακριβώς ο σκοπός. Αν εξαιρέσεις το ρυθμικό μέρος, που μοιάζει να έρχεται από άλλον δίσκο, σιγά σιγά βρίσκεις και εδώ τις συνδέσεις με τα προηγούμενα, αλλά μέχρι να προλάβεις να τις ψηλαφήσεις έχουν περάσει τα 10 λεπτά του. Τη σκυτάλη παίρνει το Fracking Fluid Injection, ξανά στην αφαιρετική κατεύθυνση του Old dreams… μόνο που δεν βυθίζεται αυτή τη φορά τόσο πολύ· βρισκόμαστε ήδη σε διαδικασία ανάδυσης και εδώ μας προσφέρεται μία ανάπαυλα ακόμα· ή καλύτερα μία επιμήκυνση αυτής της πορείας προς τα πάνω έτσι ώστε να μπορέσουμε να δούμε και να παρατηρήσουμε αυτά που βρίσκονται γύρω μας. Στο Ready to Loose οι χτύποι της καρδιάς επανέρχονται σε κανονικούς ρυθμούς· η Karin ακούγεται για πρώτη φορά σχεδόν καθαρά, σχεδόν λυτρωμένη μέσω της εμπειρίας που προηγήθηκε.
To Shaking the Habitual δεν είναι σε καμία περίπτωση μία συλλογή από κομμάτια. Είναι στην ουσία μία ενιαία σύνθεση διάρκειας μίας ώρας και 36 λεπτών, που μόνο αν ακουστεί ως τέτοια αρχίζει να έχει νόημα. Το που την ακούς, το πόσο αφήνεσαι να σε παρασύρει και το πόσο αντιστέκεσαι αλλάζουν σημαντικά την εμπειρία της ακρόασης, κάτι που δίνει ακόμα μεγαλύτερο βάθος στον πλούτο της.
Αν ο τίτλος του δίσκου στην αρχή φάνταζε λίγο υπεροπτικός ή μεγαλόπνοος, αφού η μουσική κάτσει μέσα σου καταλαβαίνεις ότι κρατάει την υπόσχεση του: ταρακουνάει τους τρόπους με τους οποίους έχουμε συνηθίσει να καταναλώνουμε μουσική και κατ’ επέκταση όλα τα υπόλοιπα. Και όλα αυτά χωρίς να υπάρχει καμία ανάγκη για όλο το θεωρητικό υπόβαθρο με το οποίο προσπάθησαν να τον ντύσουν.
_
Those will burn: Without You My Life Would Be Boring, Wrap Your Arms Around Me
Posts
το εξώφυλλο με ξένισε και το θεώρησα αρκετά κιτς, το concept ωστόσο, το packaging και η τρομερή ιδέα με το συνοδευτικό comic ήταν το κάτι άλλο όσων αφορά τις κυκλοφορίες τα τελευταία χρόνια. Μουσικά δεν το αγγίζω καν, με κάλυψες πλήρως!
ReplyDeleteGio...